امروزه اگر پرونده‌اي در دادگاه بدوي در جريان باشد و نسبت به آن حكمي صادر شود اين حكم در مهلت مقرر قابل تجديد نظر‌ خواهي است. و خوانده اگر نسبت به آن حكم معترض باشد و ادعا كند به‌ هر دليلي حكم صادره خلاف عدالت است مي‌تواند از طريق تجديد نظر خواهي ادعاي خود را اثبات كند. در واقع تجديد نظر خواهي از حكم يعني اعتراض به راي صادره از دادگاه بدوي و درخواست رسيدگي مجدد به تمام يا بخشي از دعوا.

 

 منبع : تجديد نظر خواهي از حكم

آراي قابل تجديد نظر و غيرقابل تجديد نظر

بعضي از آراي صادره از دادگاه بدوي قابل تجديدنظرخواهي هستند و بعضي خير.

آراي قابل تجديد نظر

۱.احكام صادره در دعاوي مالي كه خواسته يا ارزش آن بيشتر از ۳ ميليون ريال است.

۲.اگر در يك دادخواست، خواسته‌هاي متعدد درج شده باشد قابليت تجديدنظرخواهي نسبت به هر خواسته به‌صورت جداگانه باتوجه به نوع و بهاي آن خواسته محاسبه مي‌شود و مجموع آن‌ها حساب نمي‌شود.

۳.اگر دادگاه جزايي به تبع رسيدگي به امر كيفري به دادخواست حقوقي مبني بر ضرر و زيان ناشي از جرم رسيدگي كند و درخصوص اصل مجرميت و ضرر و زيان ناشي از جرم به ‌نحو توامان راي دهد چنانچه جنبه كيفري راي قابل تجديدنظر باشد حكم صادره راجع به ضرر و زيان هم به تبع آن قابل تجديدنظر است.

۴.كليه‌ احكام صادره در دعاوي غير مالي.

۵.اگر حكم راجع به اصل دعوا قابل تجديدنظر باشد حكم راجع به متفرعات دعوا مثل هزينه دادرسي هم قابل تجديدنظر است.

۶.حكم عزل وصي يا قيم يا ضم امين، حكم حجر، بقاي حجر، رد درخواست حجر، رد درخواست بقاي حجر و رد درخواست رفع حجر قابل تجديدنظر است.

۷.اگر حكم راجع به اصل دعوا قابل تجديدنظر باشد قرار قاطع صادر شده در آن دعوا هم قابل تجديدنظر است.

توصيه مي‌كنيم مقاله راي قابل تجديد نظر را مطالعه نماييد.

آراي غيرقابل تجديد نظر

۱.حكم مستند به اقرار در دادگاه.

۲.حكم مستند به راي كارشناس كه طرفين كتبا راي كارشناس را قاطع دعوا قرار داده باشند.

۳.توافق طرفين در اسقاط حق تجديدنظرخواهي.

اصحاب دعوا

اصحاب دعواي تجديد نظر همان اصحاب دعواي نخستين مي‌باشند همچنين اشخاص ثالث هم ممكن است در دعواي تجديدنظر ايفاي نقش كنند.

تجديد نظرخواه | تجديد نظر خواهي از حكم

كسي است كه در دعواي نخستين محكوم شده باشد.

فقط نسبت به آن قسمت از راي كه عليه او صادر شده است مي‌تواند تجديدنظرخواهي كند.

تجديدنظرخوانده | تجديد نظر خواهي از حكم

كسي است كه راي به نفع او صادر شده است چه اصحاب دعواي اصلي بوده است چه بعنوان ثالث در مرحله نخستين وارد شده است.

مهلت تجديدنظر

طبق قانون مهلت تجديدنظر براي اشخاص مقيم ايران ۲۰روز و براي اشخاص مقيم خارج از كشور ۲ماه از تاريخ ابلاغ يا انقضاي مدت واخواهي است.

اگر محكوم‌عليهم متعدد باشند چنانچه حداقل يكي از آن‌ها مقيم خارج از كشور باشد مهلت تجديدنظر براي همگي آن‌ها ۲ماه است.

در مواردي مهلت تجديدنظر بيش از ۲۰روز يا ۲ماه خواهد بود اين موارد عبارتند از:

۱.فوت، حجر، ورشكستگي محكوم‌عليه | تجديد نظر خواهي از حكم

اگر در مهلت تجديدنظر شخصي كه حق تجديدنظرخواهي دارد فوت كند يا محجور يا ورشكسته شود راي بايد مجددا به وراث او يا قيم او يا مدير تصفيه او ابلاغ شود.

۲.زوال سمت نماينده | تجديد نظر خواهي از حكم

اگر سمت شخصي كه حق اعتراض به راي داشته زائل شود راي مجددا به شخصي كه داراي سمت شده يا به خود اصيل ابلاغ مي‌شود.

۳.عذر تجديدنظرخواه 

طبق قانون محكوم‌عليه مي‌تواند در صورت وجود جهات عذرموجه دادخواست تجديدنظر را پس از مهلت مقرر تقديم كند.

جهات عذرموجه عبارتند از: ۱.بيماري مانع حركت ۲. فوت يكي از والدين يا همسر يا اولاد ۳.حوادث قهري ۴.توقيف يا در حبس بودن.

ضمانت اجراي رعايت مهلت تجديدنظر | تجديد نظر خواهي از حكم

اگر دادخواست تجديدنظر خارج از مهلت قانوني تقديم شود قرار رد دادخواست صادر مي‌شود. اين قرار ظرف ۲۰روز قابل اعتراض در دادگاه تجديدنظر است؛ راي دادگاه تجديدنظر قطعي است.

آيين دادرسي تجديدنظر و صدور راي

مرجع تجديدنظر و تقديم دادخواست

طبق قانون تجديدنظرخواه بايد دادخواست خود را به دفتر دادگاه صادركننده راي يا دفتر شعبه اول دادگاه تجديدنظر يا به دفتر بازداشتگاهي كه در آن جا محبوس است تسليم كند.

مرجع تجديدنظر آراي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب هر حوزه‌اي، دادگاه تجديدنظر مركز همان استان است.

اگر دادخواست به دفتر شعبه اول دادگاه تجديدنظر يا دفتر بازداشتگاه تسليم شده اين مراجع بايد دادخواست را پس از ثبت به دادگاه صادركننده راي مرحله نخستين بفرستند.

تكليف دادگاه صادركننده راي نخستين

دادگاه صادركننده راي نخستين در قبال دادخواست تجديدنظر تكاليفي دارد كه در حالات مختلف متفاوت است.

۱. حالتي كه دادخواست خارج از مهلت مقرر تقديم شده باشد: اگر دادخواست بدون اعلام عذرموجه خارج از مهلت تقديم شده باشد يا عذري كه اعلام كرده موجه نباشد قرار رد دادخواست صادر مي‌شود اما اگر عذر اعلام شده موجه باشد قرار قبولي دادخواست صادر مي‌شود.

۲. حالتي كه دادخواست ناقص تقديم شده باشد: اگر دادخواست شرايط قانوني لازم را نداشته باشد ناقص است و بايد در مهلت مقرر رفع نقص صورت بگيرد.

۳. حالتي كه دادخواست در مهلت مقرر و كامل تقديم شده باشد: مدير دفتر دادگاه صادركننده راي نخستين بايد ظرف ۲ روز يك نسخه از دادخواست و پيوست‌هاي آن را براي تجديدنظرخوانده بفرستد تا ظرف ۱۰ روز با تقديم لايحه پاسخ دهد، پس از پايان ۱۰ روز دفتر دادگاه پرونده را به مرجع تجديدنظر مي‌فرستد.

رسيدگي دادگاه تجديدنظر

دادگاه تجديدنظر از دو يا سه قاضي تشكيل مي‌شود كه هر راي را بايد هر دو نفر امضا كنند.

الف. تصميمات دادگاه تجديدنظر در فرضي كه دعواي تجديدنظر قابل رسيدگي نباشد:

۱.برگشت دادن پرونده: در مواردي مثل وقتي كه دادخواست تجديدنظر ناقص باشد پرونده به دادگاه نخستين برگردانده مي‌شود.

۲.اخطار رفع نقص و درصورت لزوم صدور قرار رد دعواي مرحله نخستين: اگر دادخواست دعواي نخستين ناقص باشد و دادگاه بدوي به آن توجه نكرده باشد دادگاه تجديدنظر به دادخواست دهنده اخطار رفع نقص مي‌دهد اگر اقدام نكرد دادگاه راي مرحله نخستين را فسخ و قرار رد دعواي مرحله نخستين را صادر مي‌كند.

۳.صدور قرار عدم صلاحيت: اگر پرونده را به دادگاه تجديدنظري كه صالح نيست بفرستند آن دادگاه قرار عدم صلاحيت صادر كرده و پرونده را به دادگاه صالح مي‌فرستد.

۴.صدور قرار رد دادخواست تجديدنظر: وقتي دادخواست تجديدنظر بدون عذرموجه خارج از مهلت قانوني تقديم شود اين قرار صادر مي‌شود.

۵.صدور قرار رد دعواي تجديدنظر: اگر سمت تجديدنظرخواه محرز نباشد اين قرار صادر مي‌شود.

۶.صدور قرار عدم استماع دعواي تجديدنظر: اگر راي تجديدنظرخواسته به هر علتي قابل تجديدنظر نباشد چنين قراري صادر مي‌گردد.

ب. تصميمات دادگاه در فرضي كه دعواي تجديدنظر قابل رسيدگي باشد:

۱.فسخ راي مرحله نخستين: دادگاه تجديدنظر مي‌تواند راي مرحله نخستين را فسخ كند.

۲.تاييد راي مرحله نخستين: اگر دادگاه تجديدنظر راي بدوي را بدون اشكال تشخيص بدهد آن را تاييد مي‌كند‌.

شكل راي تجديدنظر

دادگاه تجديدنظر مثل دادگاه بدوي ممكن است قرار يا حكم يا دستور صادر كند. در تمام مواردي كه دادگاه تجديدنظر راي قطعي صادر مي‌كند اين راي به‌صورت دادنامه درآمده و قضات آن را امضا مي‌كنند سپس به اصحاب دعوا ابلاغ مي‌شود.

راي صادره از دادگاه تجديدنظر قطعي بوده و فقط در مواردي قابل فرجام است.

توصيه مي‌كنيم مقاله فرجام خواهي را مطالعه نماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص تجديدنظر خواهي از حكم، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون تجديدنظر خواهي پاسخ دهند.

 

 

امروزه اگر پرونده‌اي در دادگاه بدوي در جريان باشد و نسبت به آن حكمي صادر شود اين حكم در مهلت مقرر قابل تجديد نظر‌ خواهي است. و خوانده اگر نسبت به آن حكم معترض باشد و ادعا كند به‌ هر دليلي حكم صادره خلاف عدالت است مي‌تواند از طريق تجديد نظر خواهي ادعاي خود را اثبات كند. در واقع تجديد نظر خواهي از حكم يعني اعتراض به راي صادره از دادگاه بدوي و درخواست رسيدگي مجدد به تمام يا بخشي از دعوا.

 

 منبع : تجديد نظر خواهي از حكم

آراي قابل تجديد نظر و غيرقابل تجديد نظر

بعضي از آراي صادره از دادگاه بدوي قابل تجديدنظرخواهي هستند و بعضي خير.

آراي قابل تجديد نظر

۱.احكام صادره در دعاوي مالي كه خواسته يا ارزش آن بيشتر از ۳ ميليون ريال است.

۲.اگر در يك دادخواست، خواسته‌هاي متعدد درج شده باشد قابليت تجديدنظرخواهي نسبت به هر خواسته به‌صورت جداگانه باتوجه به نوع و بهاي آن خواسته محاسبه مي‌شود و مجموع آن‌ها حساب نمي‌شود.

۳.اگر دادگاه جزايي به تبع رسيدگي به امر كيفري به دادخواست حقوقي مبني بر ضرر و زيان ناشي از جرم رسيدگي كند و درخصوص اصل مجرميت و ضرر و زيان ناشي از جرم به ‌نحو توامان راي دهد چنانچه جنبه كيفري راي قابل تجديدنظر باشد حكم صادره راجع به ضرر و زيان هم به تبع آن قابل تجديدنظر است.

۴.كليه‌ احكام صادره در دعاوي غير مالي.

۵.اگر حكم راجع به اصل دعوا قابل تجديدنظر باشد حكم راجع به متفرعات دعوا مثل هزينه دادرسي هم قابل تجديدنظر است.

۶.حكم عزل وصي يا قيم يا ضم امين، حكم حجر، بقاي حجر، رد درخواست حجر، رد درخواست بقاي حجر و رد درخواست رفع حجر قابل تجديدنظر است.

۷.اگر حكم راجع به اصل دعوا قابل تجديدنظر باشد قرار قاطع صادر شده در آن دعوا هم قابل تجديدنظر است.

توصيه مي‌كنيم مقاله راي قابل تجديد نظر را مطالعه نماييد.

آراي غيرقابل تجديد نظر

۱.حكم مستند به اقرار در دادگاه.

۲.حكم مستند به راي كارشناس كه طرفين كتبا راي كارشناس را قاطع دعوا قرار داده باشند.

۳.توافق طرفين در اسقاط حق تجديدنظرخواهي.

اصحاب دعوا

اصحاب دعواي تجديد نظر همان اصحاب دعواي نخستين مي‌باشند همچنين اشخاص ثالث هم ممكن است در دعواي تجديدنظر ايفاي نقش كنند.

تجديد نظرخواه | تجديد نظر خواهي از حكم

كسي است كه در دعواي نخستين محكوم شده باشد.

فقط نسبت به آن قسمت از راي كه عليه او صادر شده است مي‌تواند تجديدنظرخواهي كند.

تجديدنظرخوانده | تجديد نظر خواهي از حكم

كسي است كه راي به نفع او صادر شده است چه اصحاب دعواي اصلي بوده است چه بعنوان ثالث در مرحله نخستين وارد شده است.

مهلت تجديدنظر

طبق قانون مهلت تجديدنظر براي اشخاص مقيم ايران ۲۰روز و براي اشخاص مقيم خارج از كشور ۲ماه از تاريخ ابلاغ يا انقضاي مدت واخواهي است.

اگر محكوم‌عليهم متعدد باشند چنانچه حداقل يكي از آن‌ها مقيم خارج از كشور باشد مهلت تجديدنظر براي همگي آن‌ها ۲ماه است.

در مواردي مهلت تجديدنظر بيش از ۲۰روز يا ۲ماه خواهد بود اين موارد عبارتند از:

۱.فوت، حجر، ورشكستگي محكوم‌عليه | تجديد نظر خواهي از حكم

اگر در مهلت تجديدنظر شخصي كه حق تجديدنظرخواهي دارد فوت كند يا محجور يا ورشكسته شود راي بايد مجددا به وراث او يا قيم او يا مدير تصفيه او ابلاغ شود.

۲.زوال سمت نماينده | تجديد نظر خواهي از حكم

اگر سمت شخصي كه حق اعتراض به راي داشته زائل شود راي مجددا به شخصي كه داراي سمت شده يا به خود اصيل ابلاغ مي‌شود.

۳.عذر تجديدنظرخواه 

طبق قانون محكوم‌عليه مي‌تواند در صورت وجود جهات عذرموجه دادخواست تجديدنظر را پس از مهلت مقرر تقديم كند.

جهات عذرموجه عبارتند از: ۱.بيماري مانع حركت ۲. فوت يكي از والدين يا همسر يا اولاد ۳.حوادث قهري ۴.توقيف يا در حبس بودن.

ضمانت اجراي رعايت مهلت تجديدنظر | تجديد نظر خواهي از حكم

اگر دادخواست تجديدنظر خارج از مهلت قانوني تقديم شود قرار رد دادخواست صادر مي‌شود. اين قرار ظرف ۲۰روز قابل اعتراض در دادگاه تجديدنظر است؛ راي دادگاه تجديدنظر قطعي است.

آيين دادرسي تجديدنظر و صدور راي

مرجع تجديدنظر و تقديم دادخواست

طبق قانون تجديدنظرخواه بايد دادخواست خود را به دفتر دادگاه صادركننده راي يا دفتر شعبه اول دادگاه تجديدنظر يا به دفتر بازداشتگاهي كه در آن جا محبوس است تسليم كند.

مرجع تجديدنظر آراي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب هر حوزه‌اي، دادگاه تجديدنظر مركز همان استان است.

اگر دادخواست به دفتر شعبه اول دادگاه تجديدنظر يا دفتر بازداشتگاه تسليم شده اين مراجع بايد دادخواست را پس از ثبت به دادگاه صادركننده راي مرحله نخستين بفرستند.

تكليف دادگاه صادركننده راي نخستين

دادگاه صادركننده راي نخستين در قبال دادخواست تجديدنظر تكاليفي دارد كه در حالات مختلف متفاوت است.

۱. حالتي كه دادخواست خارج از مهلت مقرر تقديم شده باشد: اگر دادخواست بدون اعلام عذرموجه خارج از مهلت تقديم شده باشد يا عذري كه اعلام كرده موجه نباشد قرار رد دادخواست صادر مي‌شود اما اگر عذر اعلام شده موجه باشد قرار قبولي دادخواست صادر مي‌شود.

۲. حالتي كه دادخواست ناقص تقديم شده باشد: اگر دادخواست شرايط قانوني لازم را نداشته باشد ناقص است و بايد در مهلت مقرر رفع نقص صورت بگيرد.

۳. حالتي كه دادخواست در مهلت مقرر و كامل تقديم شده باشد: مدير دفتر دادگاه صادركننده راي نخستين بايد ظرف ۲ روز يك نسخه از دادخواست و پيوست‌هاي آن را براي تجديدنظرخوانده بفرستد تا ظرف ۱۰ روز با تقديم لايحه پاسخ دهد، پس از پايان ۱۰ روز دفتر دادگاه پرونده را به مرجع تجديدنظر مي‌فرستد.

رسيدگي دادگاه تجديدنظر

دادگاه تجديدنظر از دو يا سه قاضي تشكيل مي‌شود كه هر راي را بايد هر دو نفر امضا كنند.

الف. تصميمات دادگاه تجديدنظر در فرضي كه دعواي تجديدنظر قابل رسيدگي نباشد:

۱.برگشت دادن پرونده: در مواردي مثل وقتي كه دادخواست تجديدنظر ناقص باشد پرونده به دادگاه نخستين برگردانده مي‌شود.

۲.اخطار رفع نقص و درصورت لزوم صدور قرار رد دعواي مرحله نخستين: اگر دادخواست دعواي نخستين ناقص باشد و دادگاه بدوي به آن توجه نكرده باشد دادگاه تجديدنظر به دادخواست دهنده اخطار رفع نقص مي‌دهد اگر اقدام نكرد دادگاه راي مرحله نخستين را فسخ و قرار رد دعواي مرحله نخستين را صادر مي‌كند.

۳.صدور قرار عدم صلاحيت: اگر پرونده را به دادگاه تجديدنظري كه صالح نيست بفرستند آن دادگاه قرار عدم صلاحيت صادر كرده و پرونده را به دادگاه صالح مي‌فرستد.

۴.صدور قرار رد دادخواست تجديدنظر: وقتي دادخواست تجديدنظر بدون عذرموجه خارج از مهلت قانوني تقديم شود اين قرار صادر مي‌شود.

۵.صدور قرار رد دعواي تجديدنظر: اگر سمت تجديدنظرخواه محرز نباشد اين قرار صادر مي‌شود.

۶.صدور قرار عدم استماع دعواي تجديدنظر: اگر راي تجديدنظرخواسته به هر علتي قابل تجديدنظر نباشد چنين قراري صادر مي‌گردد.

ب. تصميمات دادگاه در فرضي كه دعواي تجديدنظر قابل رسيدگي باشد:

۱.فسخ راي مرحله نخستين: دادگاه تجديدنظر مي‌تواند راي مرحله نخستين را فسخ كند.

۲.تاييد راي مرحله نخستين: اگر دادگاه تجديدنظر راي بدوي را بدون اشكال تشخيص بدهد آن را تاييد مي‌كند‌.

شكل راي تجديدنظر

دادگاه تجديدنظر مثل دادگاه بدوي ممكن است قرار يا حكم يا دستور صادر كند. در تمام مواردي كه دادگاه تجديدنظر راي قطعي صادر مي‌كند اين راي به‌صورت دادنامه درآمده و قضات آن را امضا مي‌كنند سپس به اصحاب دعوا ابلاغ مي‌شود.

راي صادره از دادگاه تجديدنظر قطعي بوده و فقط در مواردي قابل فرجام است.

توصيه مي‌كنيم مقاله فرجام خواهي را مطالعه نماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص تجديدنظر خواهي از حكم، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون تجديدنظر خواهي پاسخ دهند.